Aktywuje też wspomnianą już pepsynę która oddziela witaminę B12 od białek pokarmowych dzięki czemu jest wchłaniana [6]. Spadek żelaza wiąże się z niewystarczającym zaopatrywaniem komórek w tlen a także inne składniki odżywcza, co w konsekwencji prowadzi do wolniejszego tempa podziału komórek w mieszku włosowym i produkcji białek które m.in. budują łodygę włosa. Żelazo jest też niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy, a organ ten wpływa na cały Nasz organizm, spowalniając przebieg wielu procesów co skutkuje utratą włosów. Choroby tarczycy dodatkowo obniżają też pH w żołądku.

 

IPP powiązano także ze zwiększonym ryzykiem niedoboru innych mikroelementów tj. wit C,wapnia i magnezu. W 2011 roku FDA wydało ostrzeżenie o ryzyku hipomagnezemii u pacjentów stosujących zbyt długi czas IPP [7]. Odpowiedni poziom magnezu wpływa na ograniczenie stanów zapalnych, co pośrednio skutkuje zmniejszeniem wypadania włosów. Zaobserwowano też wyższe ryzyko złamań u osób leczonych IPP na skutek utraty wapnia szczególnie w starszym wieku [8] [9]. Kwaśny odczyn jest potrzebny do rozkładu kompleksów wapnia ze związkami organicznymi oraz jego uwalniania  z trudno rozpuszczalnych soli wapniowych zawartych w pokarmie. Istnieją dowody na to, że IPP obniżają stężenie witaminy C co jest najbardziej widoczne u osób zakażonych Helicobacter pylori [10]. Witamina C pełni funkcję ochronną przed stresem oksydacyjnym osłabiającym mieszki włosowe a także pełni kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego poziomu żelaza.

 

 

Kwas solny - pierwsza linia obrony

 

W warunkach fizjologicznych sok żołądkowy dzięki swojemu niskiemu pH chroni przed kolonizacją przewodu pokarmowego drobnoustrojami chorobotwórczymi. Jest Naszą pierwszą linią obrony przed wnikaniem różnych patogenów: bakterii, wirusów, grzybów, pasożytów które mogą również nasilać wypadanie włosów. Żołądek tak samo jak jelita posiada charakterystyczny dla siebie mikrobiom bogaty w bakterie, lecz kwas solny odpowiada za to aby były one w odpowiednim składzie i liczebności.

 

Odpowiednia  nisza mikrobiologiczna oraz środowisko dość kwaśne zapobiega rozwojowi bakterii Helicobacter Pylori. Przewlekłe leczenie inhibitorami pompy protonowej bardzo często powoduje przerost tej bakterii. Zakażenie Helicobacter Pylori najczęściej objawia się: refluksem odbijaniem, nudnościami,uczuciem ciężkości po posiłku, zaparciami, a także wzdęciami. Objawy te mogą sugerować na problem jelitowy, jednak przyczyna może leżeć wyżej- w żołądku gdyż tam zachodzi wstępne trawienie, a nieprawidłowo strawiony pokarm zaburza pracę jelit.

 

Sygnałem alarmującym może być również niska ferrytyna, B12, podwyższona homocysteina a nawet anemia [11]. Bakteria ta zaburza gospodarkę żelaza. Dzieje się tak ponieważ Helicobacter wykorzystuje żelazo do wzrostu i namnażania, redukuje ilość witaminy C wewnątrz żołądka oraz prowadzi do przewlekłych krwawień. Ponadto Helicobacter hamuje wydzielanie kwasu solnego potrzebnego jak już wspominałam do prawidłowego wchłaniania witamin i minerałów co ponownie tworzy błędne koło.

Aktualne doniesienia naukowe wykazują zwiększoną częstotliwość występowania zakażenia Helicobacter Pylori wśród osób chorujących na łysienie plackowate.

 

 

IPP a mikroflora jelitowa

 

Zadbanie o prawidłową pracę żołądka przekłada się pozytywnie na stan mikrobioty jelitowej . Odpowiedni poziom kwasu solnego w żołądku jest jednym z głównych mechanizmów zabezpieczających przed przerostem bakterii w jelicie cienkim.

 

Leki IPP wpływają niekorzystnie na końcowe odcinki jelita cienkiego prowadząc do zaburzenia mikroflory jelitowej tzw. dysbiozy. Dysbioza mikroflory jelitowej jest stanem ilościowego i jakościowego zaburzenia składu ekosystemu bakteryjnego jelit. Dochodzi do zmniejszenia liczby, różnorodności oraz funkcji szczepów zasiedlających przewód pokarmowy. Ponadto dysbioza przyczynia się do uszkodzenia błony śluzowej jelita(endotoksemii) poprzez spadek ochronnych bakterii (Lactobacillus i Bifidobacterium) co prowadzi do rozszczelnienia bariery jelitowej czyli zespołu jelita przesiąkliwego (ang. leaky gut syndrome). W prawidłowych warunkach połączenia między komórkami jelita są ścisłe co ogranicza przenikanie toksyn oraz alergenów do wnętrza organizmu.

 

 

Mikroflora jelit a mikrobiom skóry 

 

Coraz więcej doniesień mówi o istnieniu związku między jelitami a mikrobiomem skóry głowy poprzez oś jelito-skóra [12] [13]. W stanie rozszczelnienia jelita są bardziej przepuszczalne co sprzyja wnikaniu prozapalnych cytokin, niekorzystnych bakterii i ich metabolitów, alergenów które mogą dotrzeć do skóry wraz z układem krążenia i zaburzyć jej homeostazę. Prowadzi to również do pobudzenia układu odpornościowego oraz nasilenia stanów zapalnych a w konsekwencji wystąpienia dermatoz skóry głowy o podłożu autoimmunologicznym  tj. łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry głowy [14]. 

 

Prawidłowy mikrobiom skóry głowy zabezpiecza przed kolonizacją niekorzystnych bakterii chorobotwórczych m.in Cutibacterium acnes która wywołuje stan zapalny w mieszkach włosowych i ma swój udział w patogenezie androgenowego wypadania włosów [15].

Wystąpienie łysienia plackowatego również zostało powiązane z przyjmowaniem IPP jednak potrzeba większej ilości badań w celu genezy tego zjawiska [16]. 

 

 

Zespół jelita drażliwego, SIBO 

 

Zmniejszenie pH kwasu solnego sprzyja inwazji patogennych bakterii prowadząc do  rozwoju SIBO, czyli przerostu bakterii charakterystycznych dla jelita grubego w początkowych odcinkach jelita cienkiego [17] [18]. Badania wykazały, że to schorzenie może dotyczyć nawet 50% osób przyjmujących IPP [19]. Compare i wsp. w badaniu przeprowadzonym u 42 chorych z nienadżerkową chorobą refluksową przełyku (NERD, non-erosive reflux disease) wykazali, że przyjmowanie esomeprazolu wywołuje już po 8 tygodniach istotnie częstsze odczuwanie wzdęć i gazów, a po 6 miesiącach bólów brzucha oraz biegunki [20]. Objawy te były skorelowane z dodatnimi wynikami wodorowego testu oddechowego diagnozującego SIBO. Wzrost metabolitów produkowanych przez patogenne bakterie a także wzmożony stan zapalny może prowadzić do zwiększonej reaktywności skóry i wystąpienia dermatoz poprzez oś jelito-skóra.

 

Liczne badania wykazują też, iż stosowanie IPP wiąże się także z zwiększonym ryzykiem infekcji jelitowych w tym biegunki spowodowanej zakażeniem Clostridium difficile [21]. Szczególnie narażone okazują się być osoby starsze oraz stosujące jednocześnie antybiotykoterapię.

 

Kolejnym schorzeniem na które narażeni są pacjenci stosujący długotrwale IPP jest zespół jelita nadwrażliwego-IBS. Fakt ten nie zaskakuje biorąc pod uwagę iż IBS bardzo często towarzyszy SIBO [22]. Opisany zespól dysbiozy jelitowej objawia się zaparciami, biegunką, wzdęciami, obfitymi gazami i bólami brzucha. Oczywistym jest, że będzie to generowało duży stres co może dalej przyczyniać się do wypadania włosów.

 

Warto podkreślić, że dysbioza jelitowa prowadzi do zaburzeń wchłaniania a także ogranicza naszą wewnętrzną syntezę witamin odbywającą się dzięki dobroczynnym bakteriom jelitowym. W konsekwencji zwiększa się ryzyko niedoborów pokarmowych wpływających na stan skóry głowy i włosów (wit. b12, żelazo, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach np. witamina K, biotyna, kwas foliowy). Co więcej, obecność chorób przewodu pokarmowego i stan jelit wpływać mogą na stan zdrowia skóry. Można powiedzieć więc, że stan Naszej skóry (w tym skóry głowy) stanowi odzwierciedlenie zdrowia jelit.

 

 

Podsumowanie

 

Podsumowując leki IPP są stosowane zdecydowanie zbyt często w stosunku do realnych potrzeb. Wielokrotnie są wprowadzane, jako leczenie objawowe, bez szukania faktycznej przyczyny. Nadmierne stosowanie IPP powoduje upośledzenie procesów trawienia, wchłaniania oraz funkcji przeciwdrobnoustrojowych w żołądku co generuje wiele problemów zdrowotnych w tym może wpływać na kondycję włosów i skóry głowy. Na skutki uboczne szczególnie narażone są osoby w podeszłym wieku, chorujące przewlekle, przyjmujące inne leki zmniejszające wchłanianie witamin i minerałów a także osoby z istniejącymi już chorobami przewodu pokarmowego